15 okt Interviewen doe je zo: 6 tips
Zelf doe ik het ontzettend graag: interviewen. Een persoonlijke noot geeft een artikel een extra stuk beleving. Die beleving voegt waarde toe voor de toevallige lezer of zorgvuldig uitgekozen doelgroep. Interviewen lijkt gemakkelijk: je ondervraagt iemand en schrijft vervolgens jouw bevindingen op. Maar er komt veel meer bij kijken dan dat…
Meer dan goed artikel
Hou altijd in gedachten dat jouw interview goed is gegaan, als het artikel dat je erna schrijft meer dan goed is. En met meer dan goed bedoel ik dat er net die extra informatie in staat, die een lezer niet verwacht. Ja, het is een subjectieve omschrijving, maar je snapt best wat ik bedoel. Kijk maar naar je eigen leeservaringen. Wat blijft je het meeste bij? Onpersoonlijke artikelen, die je vertellen wat je al weet of die je weliswaar iets nieuws vertellen, maar op een onpersoonlijke manier? Of artikelen, die je verbazen, interesseren, doen lachen of choqueren, omdat iemand een persoonlijke ervaring met jou deelt? Juist, de laatste.
Zo veel mensen, zo veel spraaktypes
Natuurlijk is het ene interview het andere niet. Immers: zo veel mensen, zo veel spraaktypes. De zogenaamde ‘waterval’ (iemand blijft maar praten) is niet gemakkelijk om te interviewen, want wanneer breek je iemand beleefd af, hoe kom je eindelijk to the point en blijf je binnen de tijd die je voor het interview hebt ingepland? De ‘zwijger’ (iemand antwoordt alleen het hoogstnoodzakelijke) daarentegen biedt ook veel uitdagingen. Want hoe zorg je dat je net die interessante informatie op tafel krijgt? Juist die menselijke verscheidenheid maakt van interviewen een heus vak! Maar hoe krijg je dit vak onder de knie?
6 interview tips
Een interviewschool bestaat (nog) niet, dus deel ik graag mijn ervaringen en bevindingen met jou. Door schade en schande word je wijs, dat is bij mij niet anders. Niet ieder artikel dat ik schreef na een interview was een toppertje. Maar al doende leert men en interviewen blijft een fascinerende bezigheid. Als je het goed doet, heb je vaak na een half uur een prettige band met een volslagen onbekend persoon. Let wel: iedereen die interviewt zal er zijn eigen technieken op nahouden. Ik geef je hieronder 6 basistips, waarmee je in elk geval van start kunt gaan. Jouw persoonlijke stijl ontwikkel je vervolgens vanzelf!
Tip 1: luister met volledige aandacht
Het lijkt een overbodige tip, maar luister met volledige aandacht naar wat jouw gesprekspartner te vertellen heeft. Houd die aandacht vast gedurende het hele interview. Dat is face to face makkelijker dan telefonisch. Dan ziet de geïnterviewde immers niet wat je allemaal aan het doen bent en dus ook niet als je tussendoor je mail checkt. Niet doen, echt, never ever ever. Geloof me, je gesprekspartner merkt het als jij afgeleid raakt en voelt zich dan niet serieus genomen. Dat meer dan goede artikel kun je nu wel shaken. Zorg dus, zeker als je een telefonisch interview afneemt, dat je in een rustige omgeving zit, waarin je gefocust en zonder afleidingen met volle aandacht kunt luisteren.
Tip 2: een goede voorbereiding is het halve werk
Misschien ook een inkopper. Maar toch, hoe vaak komt het niet voor dat je je voorneemt om ergens in te duiken, maar je er door de waan van de dag niet aan toekomt? Dit is echt not done als je gaat interviewen. Om een goede indruk te wekken is het van groot belang dat je goed weet waar het over gaat. Alleen dan kun je je inleven en improviseren als een interview een andere kant op gaat dan jij je had voorgesteld.
Stel je hebt netjes een aantal vragen voorbereid en op papier staan. Je stelt ze, maar jouw gesprekspartner heeft helemaal geen zin in die vragen en praat een heel andere richting op. Wat dan? Als jij je hebt ingelezen lukt het je om ook dan een goed interview af te nemen. Heb je dat niet gedaan, loop je de kans om hopeloos vast te lopen. En ga je steeds geforceerd terug naar de vragen, die je je had voorgenomen om te stellen. Reken er maar op dat dit gesprek niet fijn verloopt.
Tip 3: stel jouw gesprekspartner op zijn gemak
Start een interview niet met een spervuur aan vragen, maar neem even de tijd om uit te leggen voor wie je schrijft en met welk doel, wat de insteek van het artikel is (zo kan iemand ook even nadenken over wat hij of zij hierover weet en wil zeggen) en heel belangrijk: bedank jouw gesprekspartner voor zijn tijd en medewerking. Daarna check je of hij/zij klaar is voor het interview met vragen als ‘Zal ik van start gaan?’ of ‘Bent u er klaar voor?’. Start vervolgens niet met de meest ingewikkelde vraag, maar bouw je vragen op van meer algemeen naar meer diepgaand.
Spiegel je aan je gesprekspartner. Is deze heel joviaal, dan mag je best een grapje maken. Is deze heel formeel, hou het gesprek dan ook formeel. Merk je dat iemand onzeker is, geef dan tussendoor positieve feedback op zijn antwoorden. En geef je gesprekspartner de tijd om na te denken, laat dus gerust af en toe een wat langere stilte vallen.
Tip 4: wees nieuwsgierig en durf door te vragen!
Misschien moet je hier zelf even een drempel voor over, maar nieuwsgierig zijn en doorvragen loont! Juist dan krijg je die informatie op tafel, waardoor het artikel bij de lezer blijft hangen. Als je denkt dat je echt tegen een grens aanzit van wat wel en niet kan, kun je er altijd bij zeggen ‘Misschien wat onbeleefd, maar…’ of ‘Misschien een gekke vraag, maar…’. Ik heb zelden meegemaakt dat mijn gesprekspartner weigerde om een vraag te beantwoorden. Als iemand iets echt niet wil vertellen, merk je het vanzelf en voel je aan wanneer je moet stoppen met doorvragen. Interviewen is en blijft mensenwerk, hou dat steeds in gedachten! Zo lang er in het gesprek een positieve sfeer hangt, doe je het goed en zul je de meeste informatie boven water krijgen.
Tip 5: check direct na afloop je aantekeningen
Interview afgelopen? Neem dan, nu alles nog vers in je geheugen is, even de tijd om jouw aantekeningen door te lopen, een en ander aan te vullen en alvast wat structuur aan te brengen en mooie quotes te onderstrepen. Zo vormt zich in jouw hoofd vanzelf het verhaal. Ik schrijf het zelf meestal niet meteen op, omdat ik het interview even wil laten zakken. Verder werk ik niet met een recorder, omdat ik dat tijdens het schrijven van het artikel niet prettig vind werken. Maar ik kan me voorstellen dat het bij een heel lang interview handig is om het gesprek nog eens terug te luisteren. Wat ik al zei: iedereen heeft zijn eigen stijl, doe dus vooral wat bij jou past.
Tip 6: vraag altijd goedkeuring
Vergeet tot slot niet om het artikel tegen te laten lezen door de geïnterviewde. Wat vindt hij/zij ervan? Gaat hij/zij akkoord met publicatie? Neem feedback altijd serieus en doe er iets mee. En je zult zien: als het interview lekker liep, ontvang je vaak complimenten over je artikel :-D.
Veel succes en plezier met interviewen!
